İsveç’te yanan Kur’an-ı Kerim: Açıklayıcı

STOKOLM –

İsveç’te bir avuç İslam karşıtı aktivist tarafından son zamanlarda Kuran’a yapılan bir dizi alenen saygısızlık, Müslüman ülkelerde öfkeli bir tepkiye yol açtı ve bu tür eylemlere neden izin verildiğine dair – İsveç dahil – soruları gündeme getirdi.

Benzeri son olayda, Perşembe günü İsveç’te yaşayan bir Iraklı, Stockholm’deki Irak Büyükelçiliği önünde iki kişilik bir mitingde İslam’ın kutsal kitabına tekme attı ve tekmeledi. Protestoya, bir avuç ajite karşı göstericiyi güvenli bir mesafede tutan İsveç polisi izin verdi.

Aynı Iraklı, polis tarafından onaylanan benzer bir protestoda geçen ay Stockholm’deki bir caminin önünde Kuran yaktı. Yılın başında Danimarkalı aşırı sağcı bir aktivist de benzer bir gösteriyi Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği önünde gerçekleştirdi.

İşte İsveç makamlarının bu eylemlerle nasıl başa çıktığına bir göz atın.

İSVEÇ’TE KURAN’A HUKUKSUZ KALMAK MÜMKÜN MÜ?

İsveç’te özellikle Kuran’ın veya diğer dini metinlerin yakılmasını veya saygısızlık edilmesini yasaklayan bir yasa yoktur. Birçok Batı ülkesinde olduğu gibi, İsveç’te de küfür yasası yoktur.

Her zaman böyle değildi. 19. yüzyılın sonlarına kadar İsveç’te küfür ciddi bir suç olarak görülüyordu ve ölümle cezalandırılıyordu. Ancak, İsveç giderek laikleştikçe, küfür yasaları kademeli olarak gevşetildi. Bu tür son yasa 1970 yılında kitaplardan çıkarıldı.

İSVEÇLİ YETKİLİLER BU TÜR FAALİYETLERİ DURDURABİLİR Mİ?

Birçok Müslüman ülke, İsveç hükümetine protestocuların Kuran’ı yakmalarını durdurması çağrısında bulundu. Ancak İsveç’te gösterilere veya halka açık toplantılara izin verilip verilmeyeceğine hükümet değil polis karar verir.

İfade özgürlüğü İsveç anayasası tarafından korunmaktadır. Polisin, kamu güvenliğine yönelik riskler gibi, bir gösteri veya halka açık toplanma iznini reddetmek için belirli gerekçeleri belirtmesi gerekir.

Stockholm polisi, İsveç Güvenlik Servisi’nin bu tür eylemlerin İsveç’e yönelik terör saldırıları riskini artırabileceğine dair değerlendirmelerine atıfta bulunarak, Şubat ayında Kuran yakma protestoları için iki başvuruyu reddettiğinde tam da bunu yaptı. Ancak daha sonra bir mahkeme, polisin halka açık bir toplantıyı yasaklamak için daha somut tehditler göstermesi gerektiğini söyleyerek bu kararları bozdu.

KURAN YAKMA NEFRET SÖYLEMİ DEĞERLENDİRİLİR Mİ?

İsveç’in nefret söylemi yasası, ırk, etnik köken, din, cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde insan gruplarına karşı kışkırtmayı yasaklar.

Bazıları, Kuran’ı yakmanın Müslümanlara karşı tahrik teşkil ettiğini ve bu nedenle nefret söylemi olarak değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor. Diğerleri, bu tür eylemlerin, inancın uygulayıcılarından ziyade İslam dinini hedef aldığını ve bazıları saldırgan bulsa bile din eleştirisinin ifade özgürlüğü kapsamına alınması gerektiğini söylüyor.

Adalet sisteminden rehberlik isteyen İsveç polisi, Haziran ayında Stockholm’de bir caminin dışında Kuran’ı yakan ve Perşembe günü İslam’ın kutsal kitabına tekrar saygısızlık eden adama karşı ön nefret suçu suçlamasında bulundu. Onu resmi olarak suçlayıp suçlamamaya artık savcılar karar verecek.

İSVEÇ YETKİLİLERİ MÜSLÜMANLAR İLE KURAN’I AYIRIYOR MU?

Son zamanlarda Kuran’ın yakılmasından derinden yaralanan İsveç’teki bazı Müslümanlar, İsveç polisinin diğer dinlere ait kutsal kitaplara saygısızlık yapılmasına izin verip vermeyeceğini sorguladı.

Görünüşe göre Müslüman bir adam bunu test etmeye karar verdi ve geçen Cumartesi İsrail Büyükelçiliği önünde Tevrat ve İncil’i yakmayı planladığını söylediği bir protesto düzenlemek için izin başvurusunda bulundu.

İsrail hükümet yetkilileri ve Yahudi grupları planlanan eylemi kınadı ve İsveçli yetkilileri bunu durdurmaya çağırdı, ancak polis adamın talebini onayladı. Ancak olay yerine vardığında adam, bir Müslüman olarak tüm dini kitapların yakılmasına karşı olduğunu söyleyerek planlarından geri adım attı.

DÜNYANIN BAŞKA BÖLGELERİNDE KÜFÜR NASIL GÖRÜNÜYOR?

Küfür birçok ülkede suç sayılıyor. Bir Pew Araştırma Merkezi analizi, incelenen 198 ülke ve bölgeden 79’unun 2019’da kitaplarla ilgili, “Tanrı’yı ​​veya kutsal kabul edilen insanları veya nesneleri aşağılayıcı olduğu düşünülen konuşma veya eylemler” olarak tanımlanan küfürü yasaklayan yasalara veya politikalara sahip olduğunu buldu. En az yedi ülkede – Afganistan, Brunei, İran, Moritanya, Nijerya, Pakistan ve Suudi Arabistan – potansiyel bir ölüm cezası taşıyordu.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da, incelenen 20 ülkeden 18’inde, çoğu durumda ölümle cezalandırılmamasına rağmen, küfürü suç sayan yasalar vardı.

Irak’ta, dini bir mezhep tarafından kutsal kabul edilen, saygı duyulan veya saygı duyulan bir sembole veya kişiye alenen hakaret etmek, üç yıla kadar hapis cezası gerektiren bir suçtur.

Aynı şekilde, mezhepsel bölünmelerin 1975’ten 1990’a kadar 15 yıl süren acımasız bir iç savaşı körüklediği Lübnan’da da, “mezhepsel çatışmayı” “tahrik etmeyi” amaçlayan veya bununla sonuçlanan” herhangi bir eylem, üç yıla kadar hapis cezası gerektiren bir suçtur.

Beyrut, Lübnan’daki Associated Press yazarı Abby Sewell bu rapora katkıda bulundu.