Türkiye, Finlandiya’nın NATO üyeliğini onayladı

ANKARA, Türkiye –

Türkiye parlamentosu Perşembe günü Finlandiya’nın NATO’ya katılım başvurusunu onaylayarak, İskandinav ülkesinin Batı askeri ittifakına uzun süredir ertelenen katılımının önündeki son engeli kaldırdı.

Macaristan parlamentosunun da Helsinki’nin üyeliğini onaylamasından günler sonra, hazır bulunan 276 milletvekilinin tamamı Finlandiya’nın adaylığı lehinde oy kullandı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Twitter’da Türkiye’nin eylemini memnuniyetle karşılarken, “Bu, tüm NATO ailesini daha güçlü ve daha güvenli hale getirecek.”

Rusya’nın bir yıl önce Ukrayna’yı işgal etmesiyle alarma geçen Finlandiya ve İsveç, on yıllardır süren bağlantısızlık politikalarını terk ettiler ve ittifaka katılmak için başvurdular.

30 üyeli ittifaka yeni üyeler kabul etmek için tam oybirliği gerekiyor ve Türkiye ve Macaristan, Finlandiya’nın katılımını onaylayan son iki NATO üyesi oldu.

Bu arada İsveç’in ittifaka katılma teklifi, NATO’nun genişlemesini desteklediklerini ifade etmelerine rağmen hem Türkiye hem de Macaristan’ın ittifaka yeşil ışık yakmaya devam etmesiyle askıda kaldı.

Türkiye hükümeti, İsveç’i terör örgütü olarak gördüğü gruplara ve militan Kürt grupları ve 2016 darbe girişimiyle bağlantılı kişiler de dahil olmak üzere güvenlik tehditlerine karşı çok hoşgörülü olmakla suçluyor.

Daha yakın zamanlarda Türkiye, İsveç’te Türk Büyükelçiliği önünde Kuran’ı yakan İslam karşıtı bir aktivistin protestosu da dahil olmak üzere bir dizi gösteriye kızmıştı.

Macaristan hükümeti, bazı İsveçli politikacıların Macaristan demokrasisinin durumu hakkında alaycı açıklamalarda bulunduğunu ve hukukun üstünlüğü ve demokrasi ihlalleri iddiasıyla Avrupa Birliği fonlarının dondurulmasında aktif rol oynadığını iddia ediyor.

Türk yetkililer, İsveç’in aksine Finlandiya’nın yükümlülüklerini geçen yıl imzalanan ve iki ülkenin Türkiye’nin güvenlik kaygılarını giderme taahhüdünde bulunduğu bir muhtıra kapsamında yerine getirdiğini söylediler.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidar partisinden milletvekili Akif Çağatay Kılıç, oylamadan önce Meclis’te yaptığı konuşmada, “Bir NATO üyesi olarak ülkemizin güvenlik kaygılarıyla ilgili olarak doğal olarak bazı beklenti ve taleplerimiz oldu.” Burada aldığımız kararı destekleyen ve şekillendiren somut adımların ve bunların Finlandiya tarafından uygulanmasının altını çizmek isterim.”

Kılıç sözlerine şöyle devam etti: “Finlandiya’dan bizi izleyen çok sayıda insan olduğunun farkındayım. … Onlara ‘NATO’ya hoş geldiniz’ diyebiliriz.”

Bazı muhalefet partileri, Türk hükümetinin iki İskandinav ülkesine karşı tutumunu eleştirdi.

Kürt yanlısı partiden milletvekili Hisyar Özsoy, “Maalesef (Erdoğan’ın iktidar partisi) Finlandiya ve İsveç’in üyelik tekliflerini veto etme hakkını şantaj ve tehdit aracına dönüştürdü. Bunu tasvip etmiyoruz.” “Kürt muhalif yazarların, siyasetçilerin ve gazetecilerin iadesi için yapılan pazarlık sürecini çirkin, yanlış ve hukuka aykırı buluyoruz.”

Bu hafta başlarında gazetecilere İsveç’in NATO üyeliği sorulduğunda Erdoğan, “Onlardan beklediğimiz bazı şeyler var. Önce bunların yerine getirilmesi gerekiyor” dedi.

Daha sert terörle mücadele yasalarını geçirmek için anayasal değişiklikler yapan İsveç, NATO’nun Litvanya’nın Vilnius kentinde Temmuz ayında yapılacak zirvesinden önce katılabileceğini umduğunu ifade etti.

Risk istihbarat şirketi Verisk Maplecroft’un Orta Doğu ve Kuzey Afrika analisti Hamish Kinnear, e-postayla gönderilen yorumlarda “İsveç, hedefinde daha önemli engellerle karşı karşıya” dedi.

Kinnear, “Türkiye’nin ittifaka kabulünü Mayıs’taki seçimlerden önce onaylaması pek olası değil. Kuran yakma olayı Türkiye’de halkın öfkesini ateşledi ve Cumhurbaşkanı Tayyip Recep Erdoğan, seçimler öncesinde muhafazakar tabanını kızdırma riskini almak istemeyecek.”

Northeastern Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Mai’a Cross, Rusya ile 1.340 kilometre (832 mil) sınırı olan Finlandiya’nın üyeliğinin NATO için coğrafi ve siyasi önemi olduğunu söyledi.

“Finlandiya çok önemli bir stratejik konumda ve Rusya’nın saldırganlığına yanıt vermek için tarafsızlıktan bu tür bir değişime sahip olmak, NATO’nun siyasi iradesinin gösterilmesini destekliyor” dedi.

Cross, gecikmenin Finlandiya’ya hazırlanmak için daha fazla şans verdiğini de sözlerine ekledi.

“Finlandiya zaten NATO ile toplantılara katılıyor. Silahlı kuvvetlerini şimdiden yeniliyor” dedi. “Yani NATO’ya resmi olarak adım attığında, gerçekten işe yarayabilir.”