TURKOVAC’ın geçirdiği süreci Prof. Dr. Çalış ve Prof. Dr. Özdarendeli anlattı
TURKOVAC aşısının geçirdiği süreci belediye meclis üyeleriyle paylaşan Çalış, bunu bir serüven olarak niteleyerek, “Aslında 20 aylık muhteşem bir çalışmanın eseri bu. Aykut Öğretmen ile konuşurken belgelere dayanan olsa 2 saatlik, kitap olsa 2 ciltlik kitap olur diye düşünüyoruz. Yaşadıklarımız, çalışmalarımız bu dönemdeki olumlu, negatif yaşadığımız birtakım şeyler lakin sonunda şükür sonuca ulaştık.” diye konuştu.
Çalış, aşının ivedi kullanım onayı almasının sürecin dönüm noktası olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Biz aşımıza birincil günden beri güveniyorduk. Aykut Hoca 2020 yılının mart ayında yanıma geldi, pandemi Türkiye’de demin yoktu, Wuhan’dan Türkiye’ye yeni yeni geliyordu. ‘Hocam bunu Türkiye’de birkaç merkez yapabilir, biri de biziz’ dedi. Ben bunu duyunca gurur duydum. Zaten İyi Klinik Dilekçe Araştırma Merkezi’nin (İKUM) önemini biliyorduk çünkü daha önce KKKA aşısının da safha-1 çalışması yapılmıştı. Direkt çalışmaya başlıyoruz dedim. Biz gerçekte preklinik çalışmaya o zamandan başladık. Virüs izolasyonu çalışmaları başladı ve biliyorsunuz virüsü birincil izole eden, gen haritasını çıkaran Aykut Hoca oldu. sonradan süreç hızlandı. Biz kendimiz bilimsel araştırma projemizden hemencecik bir destek vererek bu çalışmaları başlatmış olduk. Ardından TÜBİTAK bünyesinde Sanayi ve Sıhhat Bakanlığının grupları oluştu. Sonuçta da Sıhhat Bakanlığının çağrısının içerisinde olan üniversitelerden biriydik. TÜSEB desteği geldi gerisinde. Biz zaten destek vermiştik ve preklinik çalışma yarıya gelmişti adeta.”
Faz-1 ve evre-2 aşamasının da ERÜ bünyesinde yapıldığını anlatan Çalış, keza İKUM keza de Aşı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Türkiye’de alanlarında ilk ve nitelikli merkezler olduğunu dile getirdi.
Çalış, İKUM’un önemine dikkati çekerek, “1300’e yakın dünya devi hap firmalarının evre çalışmalarının yapıldığı merkezdi. Bu merkezler işin hızlı gitmesi açısından önemliydi. Evre-1 ve faz-2’yi başarıyla tamamladık hem faaliyet ayrıca de emniyet yönünden güzel netice aldık. Bu süreç içinde biz aşımızı TÜSEB’e yani devletimize devretmiş olduk. Safha-3 aşaması zaten daha kapsamlı bir işlem, maddi anlamda daha büyük boyutu olan bir işlem. Afiyet Bakanlığının yürütmesi tabii ki daha uygundu. Evre-3 çalışması belirtilen bir aşamaya geldikten sonra, veriler ortaya çıktıktan sonra yakın zamanda ivedi başvuru formu onayı aldı.” ifadelerini kullandı.
– SÜREÇ FAZLA KALİTELİ YÜRÜTÜLDÜ
Aşı geliştirme sürecinin fazla nitelikli bir şekilde yürütüldüğüne değinen Çalış, “Böylece ancak kamuoyunun ‘nerede kaldınız’ baskısına karşın Aykut Hoca pek bir bilim adamı ancak kaliteden katiyen taviz vermez. Icabında 1-2 ay sonra olsun lakin açıkçası, iyisi olsun. Merkezlerimiz de böyle zaten. Dünya devi bir şirketin şu an safha-1 çalışması İKUM’da yapılıyor. Fiilen bu işlem kaliteli bir şekilde yapıldı. Dünya Afiyet Örgütü’nde her türlü faz tescil aşağıda. Aykut Hoca ve ekibine teşekkür ediyorum. Gecenin 2-3’ünde bu konuda çok telefonda konuştuk. Beceri iltifata tabidir. Hiç ummadığımız ülkelerden, illerden tebrikler geliyor. Devlet büyüklerimizden tebrikler geliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç da TURKOVAC aşısını geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli’nin isminin yeni bir caddeye verilmesini mecliste önereceklerini belirtti.
– ÖZDARENDELİ’NİN İSMİ YENİ BİR CADDEYE VERİLECEK
Prof. Dr. Özdarendeli ise Büyükşehir Belediye Başkanı Büyükkılıç’ın sürecin başından bu yandan kendilerini yalnız bırakmadığını, moral ve motivasyon verdiğini dile getirdi.
Özdarendeli, “TURKOVAC, ERÜ bünyesinde rektörümüzün büyük destekleriyle Sağlık Durumu Bakanlığının destekleriyle ortaya meydana çıkan bir üründür. Takriben 20 aylık bir işlem sonunda acil kullanım onayını aldı. Umut ediyoruz fakat bundan daha sonra da yaygın kullanımla birlikte hem milletimize keza de daha yüksek ölçekli üretimle aşıya gereklilik duyan ve istek eden ülkelere de şifa olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Özdarendeli, isminin caddeye verilecek olmasından nedeniyle duygulandığını belirterek teşekkür etti.
ERÜ’ye ve bütün ekibine teşekkür eden Özdarendeli, “Ben gerçekten o ekibi temsil ediyorum. 500’ün üzerinde bu konuda bambaşka alanlarda çalışan bir ekipten laf ediyoruz, imal süreci de dahil. Onlara da teşekkür ediyorum” dedi.
Konuşmaların arkasında Büyükkılıç, Rektör Prof. Dr. Çalış’a ve TURKOVAC’ı geliştiren Prof. Dr. Özdarendeli’ye plaket takdim etti.
Meclis toplantısında Özdarendeli’nin isminin kentteki yeni bir caddeye verilmesi kararlaştırıldı.