Ukrayna haberleri: Ruslar Herson köyünden gitti

KALYNIVSKE, Ukrayna –

Tatiana Trofimenko’nun Ukrayna’nın güneyindeki köyünde gece çöktüğünde, yardım gruplarının kendisine verdiği ayçiçek yağını bir kavanoza döküyor ve fitilli bir kapakla kapatıyor. Bir kibrit fiskesi ve make-do mumu yanıyor.

68 yaşındaki Trofimenko, “Bu bizim elektriğimiz” diyor.

Ukrayna güçlerinin Herson eyaletindeki Kalynivske köyünü Rus işgalinden geri almasının üzerinden 11 haftadan fazla zaman geçti. Ancak kurtuluş, hem eve dönenler hem de hiç ayrılmayanlar için sakinlerin zorluklarını azaltmadı. Kışın zirvesinde, aktif bir cephe hattından çok da uzak olmayan uzak bölgede elektrik veya su yoktur. Savaşın sesleri asla uzakta değildir.

Rus kuvvetleri, eyaleti ikiye bölen Dnipro Nehri’nin batı yakasından çekildi, ancak doğu yakasının kontrolünde kaldı. Sadece birkaç kilometre öteden neredeyse sürekli bir ateş yağmuru ve birçok Ukraynalıyı dışarı çıkmaya cesaret edemeyen artık mayın tehlikesi, normalliği zor bir rüya haline getirdi ve ordularının stratejik zaferini gölgeledi.

Yine de bölge sakinleri yavaş yavaş Kalynivske’ye geri döndüler ve ülkelerinin başka yerlerinde yerinden edilmiş insanlar olmaktansa temel hizmetler olmadan, insani yardıma bağımlı olarak ve sürekli bombardıman tehdidi altında yaşamayı tercih ettiler. Kalmak, Rusların bölgeyi yaşanmaz hale getirmeye yönelik amansız saldırılarına karşı bir meydan okumadır diyorlar.

Trofimenko, “Bu bölge özgürleştirildi. Bunu hissediyorum” diyor. “Önceden sokaklarda kimse yoktu. Boştu. Bazıları tahliye oldu, bazıları evlerine saklandı.”

“Artık sokağa çıktığınızda etrafta dolaşan mutlu insanlar görüyorsunuz” diyor.

Associated Press, Cumartesi günü bir dağıtım merkezinin yerel deposuna battaniyeler, güneş lambaları, bidonlar, yatak çarşafları ve sıcak giysiler teslim edildiğinde, Birleşmiş Milletler insani yardım konvoyunun köye girdiğini takip etti.

Rus kuvvetleri savaşın ilk günlerinde Herson eyaletini ele geçirdi. Kalynivske’de yaşayan yaklaşık 1000 kişinin çoğu işgal boyunca evlerinde kaldı. Çoğu, ayrılamayacak kadar kırılgan veya hastaydı, diğerlerinin kaçma imkanı yoktu.

Gennadiy Shaposhnikov karanlık bir odada kanepede yatıyor, yanında tabaklar yığılmış.

83 yaşındaki adamın ilerlemiş kanseri o kadar acı verici ki konuşmakta zorlanıyor. Bir havan topu evinin arka tarafını yerle bir ettiğinde, komşular onu kurtarmaya koştular ve muşambalarla yamadılar. Beslenmesini ve bakılmasını sağlamak için hala her gün geliyorlar.

Onlara söyleyebildiği tek şey “yakında tekrar ziyaret edin”.

75 yaşındaki Oleksandra Hryhoryna, füzeler köy merkezi yakınlarındaki küçük evini harap ettiğinde bir komşusunun yanına taşındı. Zayıf figürü, ön bahçesini kaplayan kullanılmış mermilerin ve şarapnellerin üzerinden geçiyor. Ön kapısına giden merdivenlerden geriye kalan tuğla yığınını tırmanmaya çalışıyor.

Bisikletini çekerek yardım dağıtım merkezine geldi ve bugünlerde ana geçim kaynağı olan konserve yiyeceklerle dolu bir çantayla ayrıldı.

Ancak asıl sorunun elektrik eksikliği olduğunu açıklıyor Hryhoryna. “Yağlı el yapımı mumlar kullanıyoruz ve bu şekilde hayatta kalıyoruz” diyor.

Evine giden ana yol, savaşın kalıntılarıyla dolu, eskiden olanların ve buradaki herkesin asla geri dönmeyeceğini umduklarının ürkütücü bir müzesi. Yok edilen Rus tankları tarlalarda paslanıyor. Silindirik tanksavar füzeleri, çimenli yamalara gömülü olarak parlıyor. Nadiren, toprağa yerleştirilmiş bir misket bombasının kuyruk ucu vardır.

Kafatası ile süslenmiş parlak kırmızı işaretler, yoldan geçenleri fazla yaklaşmamaları konusunda uyarır.

Ruslar, hızlı geri çekilmeleri sırasında boş cephane kutuları, siperler ve muşamba kaplı çadırlar bıraktılar. Çıplak dallarda bir ceket ve birkaç kilometre ötede erkek iç çamaşırları asılı. Ve Ruslar, Herson’da kaybedilen toprakları geri kazanmak için devam eden saldırıları sürdürürken, terörize edilen bölge sakinlerinin işgalci güçlerin burayı hiç terk etmemiş gibi hissetmesi bazen zor.

Trofimenko, “Çok korkuyorum” diyor. “Hatta bazen bağırıyorum. Çok ama çok korkuyorum. Tekrar bombalanmamızdan ve (savaşın) yeniden başlamasından endişe ediyorum. Bu var olan en korkunç şey.”

Köyde çekilen yoksunluk, aynı adı taşıyan eyalet başkentinden onu çevreleyen tarım arazileriyle bölünmüş köylerin takımyıldızına kadar Herson’un her yerinde yansıtılıyor. Ukrayna birlikleri, 11 aylık savaşın en büyük Ukrayna zaferlerinden biri olarak selamlanan büyük bir karşı saldırının Rus birliklerinin geri çekilmesine yol açmasının ardından Kasım ayında Dnipro Nehri’nin batısındaki bölgeyi geri aldı.

BM, Herson’da 133.000 kişiye nakit yardımı ve 150.000 kişiye gıda yardımı sağlayarak yardımı artırdı. Kalynivske’deki birçok köylü, yiyecek bir şeyleri olmasının tek sebebinin gıda yardımı olduğunu söylüyor.

“En büyük zorluklardan biri, orada bulunan insanların en savunmasız kişiler olması. Bunlar çoğunlukla yaşlılar, belirli bir tür engeli olan kişiler, bölgeyi terk edemeyen ve gerçekten yardım kuruluşlarına ve yerel makamlara bağımlı olan insanlar. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi sözcüsü Saviano Abreu, “24 saat çalışıyorlar” diyor.

Bombardıman sabittir.

Ukrayna Savunma Bakanlığı, Herson şehrinde ve çevre köylerde roket, top ve havan saldırıları da dahil olmak üzere neredeyse her gün bombardıman olaylarını bildirdi. Çoğu, cephe hattına yakın nehir kıyılarına yakın düşüyor, ancak bu, daha uzakta yaşayanların kendilerini daha güvende hissettikleri anlamına gelmiyor. Cuma günü, Kalynivske’nin kuzeyindeki Kochubeivka köyüne bir füze düşerek bir kişi öldü.

Abreu, “Kherson, temel hizmetlerin çoğunu sürdürmeyi başardı, ancak sorun, düşmanlıkların sürdürülmesini sağlamak için zorluklar yaratmaya devam etmesidir,” diyor. “Aralık ayından bu yana durum daha da kötüye gidiyor. Oradaki saldırıların ve düşmanlıkların sayısı yalnızca artıyor.”

Elektrik olmadan, borulu içme suyunu pompalamanın bir yolu yoktur. Birçok kişi kuyu suyu getirmek için sıraya giriyor, ancak sakinler günlük işlevleri yerine getirmek için çok şey gerektiğinden şikayet ediyor.

Pek çok kişi ısınmak için köyün çevresinde yakacak odun arar. Bu da tehlikesiz değil.

47 yaşındaki Oleksandr Zheihin, “Önceden ormandan kolayca odun çıkarabiliyorduk, ama şimdi her yerde mayınlar var” diyor.

Kalynivske’deki herkes Nina Zvarech’in hikayesini biliyor. Ormanda yakacak odun aramaya çıkan kadın mayına basması sonucu hayatını kaybetti.

Cesedi bir aydan fazla bir süre orada kaldı, akrabaları gidip onu bulmaya çok korkuyordu.